Emre Özpeynirci

Türkiye, Çinli otomobil devlerine gümrük kapısını araladı; şimdi asıl soru, bu ‘jestin’ yatırım sözüne dönüşüp dönüşmeyeceği. Chery ve MG'nin anında indirimle tepki verdiği gümrük jestinin cevabı Brüksel'deki baskı ve Çin'in risk dağıtma planlarında gizli.

İhtimaller ve Riskler

Çin’den ithal otomobillerin (içten yanmalı) ek gümrük vergilerinin %50’den %25’e indirilmesi üzerine sakin kafayla düşündüğümüzde, akla ilginç senaryolar geliyor. Çinli markalar için yapılan bu ‘jest’ gerçekten istenildiği gibi ek yatırım çekecek mi?

1. FİYAT TEPKİSİ ANINDA GELDİ

Yeni tarifeden en çok Çinli üreticilerin mutlu olduğu açık. Çünkü benzinli araçlarda gümrük oranı, Avrupa'nın uyguladığı seviyelere yaklaştı.

• Anlık indirim: Chery ve MG gibi markalar buna hemen tepki verdi. Chery, bazı modellerinde %17'ye varan liste fiyatı indirimlerini duyurdu bile. MG de fiyatlarını %10 civarında indirdi. Hem de daha yeni tarifelerin yürürlüğe girmesine 1 aydan fazla zaman olmasına rağmen.
• Satış öngörüsü: Bu markaların benzinli modelleri için hızla yüksek adetlerde sipariş vermesi kuvvetle muhtemel. En geç Ocak/Şubat gibi bu markaların satışlarında belirgin artışlar görmeyi bekleyebiliriz.

Bu ‘jest’ ile Çin hükümeti ile ilişkilerin olumlu etkileneceği ve Çinli markaların ülkemize yatırıma geleceği beklentisi söz konusu. Ancak burada kritik bir soru var: Türkiye'yi gerçekten seçecekler mi?

2. ÇİN NEDEN ACELE ETMEYEBİLİR?

Çinli markaların, devlet onayı bile gelse, yatırım için Türkiye'yi hemen seçmemesinin birkaç temel sebebi olabilir:

• AB'nin tehdidi (Yerlilik Oranı): Avrupa, Çin baskısını azaltmak için tüm markaların Türkiye'de yerleşik hale gelmesi durumunda, Gümrük Birliği'ndeki yerlilik oranlarını değiştirebileceğini ima ediyor. Bu, Türkiye'den Avrupa'ya gümrüksüz araç ihracını imkansız kılabilir. Duyumlara göre Çinliler bu riski çok ciddiye alıyor.
• Risk dağıtma stratejisi: Çin, tüm Avrupa yatırımını tek bir ülkeye (Türkiye gibi) yığmak yerine, farklı ülkelere (Almanya, Macaristan, İspanya, Türkiye) dağılmayı tercih edecektir. Bu sayede hem riski dağıtır hem de farklı güçlü ülkelere "mavi boncuk" dağıtarak Avrupa kıtasındaki lobi gücünü artırmayı hedefleyebilir.
• Tarife indirimleri yeterli: Son gümrük tarifesi indirimleri sayesinde, Çinli firmalar zaten Türkiye'de hatırı sayılır satış adetlerine ulaşma şansı yakaladı. Bu durumda bir yatırım için acele etmeyebilirler.

Örneğin; Chery, İspanya'da yapacağını duyurduğu fabrika devreye girene kadar Türkiye'de benzinli araçlarıyla operasyona devam edebilir. İspanya'dan üreteceği elektrikli ve şarjlı edilebilir hibritleri ise sıfır gümrükle Türkiye'ye rahatlıkla satabilecektir. MG için de durum farklı olmayacaktır. Ayrıca bu indirimle, Çinli markaların Türkiye pazarına daha fazla benzinli araç getirmesiyle, yakıt tüketimine ve çevre kirliliğine de olumsuz katkıları olacağını göz ardı etmemek lazım.

3. BYD FARKI VE BEKLENTİLER

• BYD istisnası: BYD için durum farklı; zira onlar Türkiye'de yatırım sözleşmesini imzaladıkları için, bu yatırımı yapmak zorundalar.
• Merak edilen: Özellikle uzun zamandır Türkiye'de (Samsun'da) yatırım yapacağını açıklayan Chery'nin ne yapacağı merakla bekleniyor.

Özetle; Çin'den ek yatırım çekmeyi de hedefleyen bu tarife değişikliği, istenildiği gibi sonuçlanacak mı, bunu önümüzdeki aylarda göreceğiz. Türkiye'nin cazibesi artsa da, AB'den gelen yerlilik baskısı ve Çin'in risk dağıtma stratejisi, yatırım kararını zorlaştırıyor.

Daha keskin, daha modern, daha elektrikli!

Citroen, kompakt SUV sınıfındaki güçlü oyuncusu C5 Aircross’un ikinci neslini kasım ayı ortasında Türkiye’de satışa çıkarıyor.
Yeni model, markanın son dönemdeki tasarım dönüşümünü yansıtan daha köşeli ve dinamik çizgilere kavuştu. Artık daha modern, daha iddialı bir SUV kimliği taşıyor. Yeni STLA Medium platformu, otomobilin yüksekliğini 1,66 metre seviyesinde korurken, elektrikli sistemlerle uyumlu esnek bir altyapı sunuyor. 210 beygir gücündeki elektrikli versiyon, WLTP karma döngüsünde 520 km’ye kadar menzil sunuyor. 48 volt hibrit desteğine sahip 1.2 litrelik 3 silindirli hibrit motor ise şehir içinde sürüşün %50’ye kadarını tamamen elektrikli modda yapabiliyor. Bu sayede 950 km’nin üzerinde karma menzil, düşük CO₂ emisyonu ve ciddi bir yakıt tasarrufu sağlanıyor.