Emre Özpeynirci

Türkiye, elektrikli araç (EV) dönüşümünde artık ‘takip eden’ değil, ‘oyunun içinde olan’ bir ülke konumuna geldi. EBS Danışmanlık’ın Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği (ACEA) verilerinden yararlanarak hazırladığı rapora göre Mart ayında Türkiye dahil Avrupa’da yüzde 26,31 artışla 255.617 adet, ilk çeyrek sonunda ise yüzde 30,37 artışla toplam 602.599 adet elektrikli otomobil satıldı. Avrupa’da elektrikli otomobillerin payı ilk 3 ay sonunda yüzde 17’e ulaşırken, Türkiye’de ise yüzde 13 oldu. Mart ayında yüzde 115 artışla 12.704 adet elektrikli otomobilin satıldığı Türkiye, 32 ülkenin yer aldığı Avrupa’da ilk kez 5.sıraya yükseldi. İlk 3 ay sonunda ise 29.099 adetlik satışla 6.sırada yer aldı. Geçen sene aynı dönemde Türkiye, 14.158 adetlik satışla 9.sırada yer almıştı.

Türkiye’nin Avrupa genelinde satış adedinde 5. sıraya yükselmesi, artık bu alanda yeni başlayan bir pazar değil, ciddi oyuncu olmaya başladığımızın kanıtı. İlk çeyrek sonunda 6. sırada olmamız da bu istikrarın sürdüğünü gösteriyor. Bu büyük artışın arkasında hem yerli üretimin (TOGG etkisi) hem de ithal markaların rekabeti ve devlet destekli teşviklerin etkisi var.

DAHA YOLUMUZ VAR

Tabloya elektrikli otomobillerin pazar payı açısından baktığımızda ise Türkiye ilk çeyrek sonunda yüzde 13’le 32 ülke arasında 17. sırada yer aldı. Geçen sene aynı dönemde 22.sıradaydık, yani 5 basamak birden yükseldik. Evet bu sonuçla Avrupa ortalamasının (%16,71) biraz gerisindeyiz. Bu da gösteriyor ki; adetlerde büyüyoruz ama elektrikli araçların toplam satış içindeki payı açısından hâlâ Avrupa'yı yakalayamadık. Yani nicelikte hızlandık, nitelikte henüz tam Avrupa standardına ulaşmadık.

Ama satışlardaki bu büyüme hızı korunursa, Türkiye kısa süre içinde pazar payı olarak da Avrupa ortalamasını yakalayabilir. Düşünün bugün Almanya’da EV’lerin pazar payı yüzde 16,77, Fransa’da ise yüzde 19.

YETER Kİ ÖTV ARTMASIN

Türkiye’de özellikle şarj altyapısı yatırımları hızlanır, vergi teşvikleri korunursa bu süreç daha da hızlanır. Ama dikkat: Türkiye’de elektrikli otomobil fiyatlarının çok yüksek olması ve vergi düzenlemeleri hala büyük risk oluşturuyor. Evet Avrupa’da elektrikli araç teşvikleri ve regülasyonlar çok daha güçlü. Ama Türkiye’de de özellikle yeni giren ÖTV avantajlı yeni modellerle yıl sonunda elektriklinin payı yüzde 20’ye çıkar hatta aşarsa kimse şaşırmasın. Yani ilk çeyrekteki tablo yıl sonunda yukarı yönlü revize edilebilir, yeter ki vergilerde bir değişiklik olmasın.

Son olarak Türkiye için elektrikli dönüşüm artık bir seçenek değil, fiyat avantajları nedeniyle bir zorunluluk haline geldi.

Avrupa’daki kaybı EV satışları önledi

Avrupa’da mart ayında yüzde 2,83 büyümeyle 1.422.628 adet otomobil satılırken, ilk çeyrek sonunda ise pazar yüzde 0,37 düşerek 3.382.057 adetle tamamlandı. Türkiye hem mart ayındaki 91.828 adetle, hem de ilk 3 ay sonunda 223.793 adetlik satışla 32 ülke arasında Avrupa’da 6. sırada yer aldı. Açıkçası Avrupa’da ve Türkiye’de kaybın büyümesini elektrikli otomobil satışlarındaki büyüme sağladı. Avrupa’da ilk çeyrek sonunda Türkiye dahil elektrikli otomobil satışları yüzde 30,37 artarken, Türkiye’de tam yüzde 105.53 büyüdü.

Her 1000 kişiden 3’ü bile alamadı

Türkiye’de ilk çeyrek sonunda yüzde 4,11’lik düşüşle 223.793 adet otomobil satılırken, 86 milyonluk ülkede nüfusa oranla satışlara bakıldığında her 1000 kişiye sadece 2,61 adet otomobil satıldığını ortaya koyuyor. Bu oranla Avrupa’da 32 ülke arasında 27. sırada yer alıyoruz. Lüksemburg 20,24 adetle ilk sırada yer alırken, İrlanda 13,04 adetle ikinci, Belçika ise 1051 adetle üçüncü sırada yer alıyor. Türkiye’ye yakın nüfusa sahip Amanya’da ise ilk 3 ay sonunda her 1000 kişiden 8’i yeni bir otomobil almış.

Elektrikli otomobilde 1.9 milyon TL yarışı

Türkiye’de elektrikli otomobillerin payı yüzde 13’e ulaşırken, fiyatı yaklaşık 1.9 milyon TL civarında olacak ÖTV avantajlı yeni modellerle bu payın hızla artması bekleniyor.

• Tesla Türkiye, geçen hafta yeni Model Y’nin arkadan itişli versiyonunu (SR) yüzde 10’luk ÖTV diliminde tutup fiyatlarını 1.866.203 TL’den başlatması, talep patlamasına yol açarken, envanterde yer alan tüm araçlar dakikalar içinde tükendi.
• Volvo, haziran ayında Belçika’da üretilmeye başlanan EX30 modelini Türkiye’ye getirecek. Türkiye’ye özel düşük ÖTV diliminde yer alacak motorla üretilecek bu aracın fiyatı merakla bekleniyor. Ön siparişe açılan modelin fiyatı haziran ortası, teslimatları temmuz başı yapılacak.
• Skoda’nın Türkiye’de satacağı ilk elektrikli modelleri Enyaq ve Elroq mayıs ayında geliyor. Her 2 modelin de 150 kW gücündeki versiyonlarının yüzde 10’luk ÖTV dilimine girmesi için çalışılıyor.
• Haziran ayının sonunda gelmesi beklenen diğer bir modeli ise VW id.3 olacak. id.4 ve id.7’den sonra Alman markanın satışa sunduğu 3.elektrikli model olacak id.3’ün de yüzde 10’luk ÖTV diliminde olması bekleniyor.

İlk 2. el EV fuarı

Türkiye’de ikinci el araç pazarına yenilikçi bir bakış açısı kazandıran 2plan, Terminal Etiler’de düzenlediği ‘2. El Elektrikli Araç Günleri’ etkinliğiyle sektörde bir ilke imza attı. 25 Nisan’da kapılarını açan etkinlikte, 50’ye yakın ikinci el elektrikli araç (EV) aynı anda sergilendi. 27 Nisan’a kadar devam eden etkinlik süresince, ziyaretçilere özel fiyat avantajları, esnek ödeme seçenekleri ve çeşitli kampanyalar sunuldu. Etkinlik ayıca uzman konuşmacıların katılımıyla kapsamlı bir konferans platformu haline de geldi. Konuşmacılar arasında Mercedes Otomobil Grubu Başkanı Şükrü Bekdikhan, Doğan Holding Otomotiv Grubu Başkanı Kağan Dağtekin gibi isimler vardı.