Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Nisan ayı Para Politikası Kurulu toplantısı dün yapıldı. Uzun bir aranın ardından kararın heyecanla beklendiği toplantıda Merkez Bankası, politika faizini 350 baz puan artırarak %42,50’den %46’ya yükseltti.
Ama aslında faiz yükselmedi. Öyle şey mi olur canım diyenleri duyar gibiyim. Böyle düşünmekte haklılar da ama filmi 20 Mart’a sararak tekrar izlersek tablo netleşecek.
19 Mart günü İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile birlikte yaklaşık yüz kişinin gözaltına alınmasının ardından döviz piyasasında TL çok ciddi değer kaybedince, Merkez Bankası önce döviz satarak piyasaya müdahale etmeye çalıştı ve sonrasında ara toplantı ile faiz artırımı yaptı. Peki bundan şeyin haberi oldu mu? Mesela sokaktaki vatandaşın? Hayır, olmadı tabi ki. Çünkü yapılan o olağanüstü toplantıda Merkez Bankası %42,50 olan politika faizini değiştirmedi. Neyi değiştirdi? Gecelik borç verme faizini. Bir başka ifade ile faiz koridorunun üst bandını. %44 olan gecelik borç verme faizini 200 baz puan artırarak %46’ya yükseltti ve dedi ki; bundan sonra haftalık repodan para vermeyeceğim piyasaya, para ihtiyacı olan gelsin gecelik olarak %46’dan alsın. Bunun adı örtülü faiz artışı idi.
Sen faiz mi artırdın diye soran olursa da bu soruya ne münasebet işte politika faizim %42,50’de duruyor diyebilecekti. Dese de haklı idi ama gel gör ki faiz %46 idi.
Dünkü toplantı öncesi piyasadaki genel beklenti ise yine politika faizine dokunmaz, %42,50’de sabit bırakır, belki %46 olan gecelik borç verme faizini 100-200 puan yukarı çeker yönünde idi.
Karar açıklandı ve Merkez Bankası politika faizini %42,50’den %46’ya çekti. Gecelik borç verme faizini de 300 baz puan artırarak %49 olarak belirledi.
Ne ilginçtir ki; açıklanan metinde haftalık repo ihalelerine dönülüp dönülmeyeceği net değildi. Yani paranın faizi %46 mı olacaktı %49 mu?
Sonrasında fark edilmiş olacak ki; konu netleşti; Merkez Bankası haftalık repo ihalelerine yeniden başlanacağını duyurdu. Yani yeni faiz %46 olacaktı. Pardon da faiz zaten 20 Mart’tan beri %46 değil miydi?
Piyasaya %46 ile verilen para %46 ile verilmeye devam edilecekse faiz artışı bunun neresinde?
Bu karar ile aslında Merkez Bankası gerek görürse Ağırlıklı Fonlama Maliyeti’ni (AOFM) %49’a kadar yükseltme hakkını eline aldı.
Bu işin teknik tarafı.
Şimdi birkaç soru soralım.
Bu adım neden 20 Mart’taki ara toplantıda atılmadı?
Belli ki Merkez Bankası piyasadaki döviz talebinden rahatsız. Nasıl olmasın ki; sadece iki haftada döviz tevdiat hesaplarındaki artış 11 milyar USD. Merkez Bankası da döviz satarak kuru tutmaya çalışıyor. Yakılan döviz yaklaşık 50 milyar USD aştı.
İçerideki döviz talebini kesmek için atılan bu kağıt üzerindeki faiz artışından daha azı (örneğin 200 baz puan) 20 Mart’ta politika faizi üzerinden yapılsa da dolar kurunu tutmak için bu kadar döviz satılmasa olmaz mıydı?
Neden biz hep aynı şeyi deneyip farklı sonuçlar bekliyoruz acaba?
Ya da enflasyonda kalıcı gerçek bir bozulma sinyali görülüyorsa neden direkt olarak fonlama, gecelik borçlanma faizi olan %49’dan yapılmıyor?
%50 faiz ödenerek gıdım gıdım biriktirilmiş ve yakılmış o kadar dövize yazık değil mi?
Önümüzde iki kritik tarih var.
Birincisi 22 Mayıs’ta yapılacak Enflasyon Raporu sunumu. Diğeri ise 19 Haziran’da yapılacak olan bir sonraki Para Politikası Kurulu toplantısı.
Enflasyon Raporu sunumunda yılsonu enflasyon tahmininin yukarı yönlü revize edilmesi kaçınılmaz. Bakalım Haziran toplantısında atılan bu kağıt üstündeki faiz artırımının bir kısmını ya da tamamını Merkez Bankası geri alacak mı?
Bu konuda Merkez Bankası’ndan ziyade iç siyaset gündemi belirleyici olacak.
