Uğur Ergan

Cumhuriyet döneminin önemli ressamlarından, “Hocaların Hocası” olarak bilinen Turan Erol, aramızdan ayrılışının ikinci yılında Armoni Sanat Galerisi’nde açılacak sergiyle anılacak.

Eşi Türkan Erol’la iki saat arayla yaşama veda eden Turan Erol’un yapıtlarından bir seçkinin sunulacağı sergi 1 Şubat’ta sanatseverlerle buluşacak. Armoni Sanat’ın kurucularından Zerrin Çolak’tan aldığım bilgiye göre, Bodrum, sanatçının doğup büyüdüğü Milas, Ağrı Dağı, veranda, tekne kaburgası gibi konuları içerecek sergide, yağlıboya ve guajın yanısıra suluboya eserler de yer alacak.

Kimi zaman ben de Turan Erol'u Or-An sitesindeki atölyesinde ziyaret ederdim. Hiç unutmuyorum, atölyesinin duvarında asılı, hocası Bedri Rahmi Eyüboğlu ile şair İlhan Berk’in yaptığı iki resme gözü gibi bakardı. Bu iki resmin yanında da kendisinin Diyarbakır yıllarında yaptığı bir eseri vardı.

Ressam ve sanat eleştirmeni Celal Binzet’in dediği gibi, Turan Erol, “resimlerinde yaşadığı yerlerin doğasından esinlendiği görünümlerle kendine özgü bir yer edinmiş, yapıtlarında doğayı yalın ve şiirsel bir dille anlatmış, bir anlamda Anadolu coğrafyasını adım adım izleyen bir anlayışı temsil eden” bir sanatçıydı.

12 yıl önce kendisiyle yaptığım bir röportajda, günümüz sanatçılarının çok sanslı olduğunu, çünkü eserlerini sergileyebilecekleri özel galeri bulma imkanına sahip olduklarını söyleyince, çok şaşırmıştım. Bunun üzerine, “Sizin gençlik yıllarınızda özel galeriler yok muydu?” diye sorunca, şu yanıtı vermişti:

“Nerde öyle galeri falan. O zaman Devlet Resim ve Heykel Müzesi sergisi vardı. Eseriniz kılı kırk yaran jüri tarafından bu sergiye kabul edildiğinde dünyalar sizin oluyordu. ‘Eseri devlet resim ve heykel sergisine kabul edilmiş ressam’ denmesi o kadar önemliydi ki...Ressamların yurt gezisi olurdu. Bu bir kurumsallaşmış organizasyondu. Her yıl ressamlar seçilir, Türkiye’nin değişik şehirlerine gönderilirdi. Gönderilen şehirde 1-2 ay kalıp çalışırlar o yörenin doğasını, insanını ve hayat tarzını resimlerine yansıtırlardı. Yurt gezisine seçilmek de müthiş bir onurdu. Bu geziler tamamlandıktan sonra eserler ‘Yurt gezisi resimleri’ diye sergilenirdi. Bir de halkevleri vardı. Ben doğum yerim Milas’ta halkevinde kendimi göstermeye çalıştım. Halkevi hayatımızda çok büyük bir idealdi. Devlet resim ve heykel sergisi, yurt gezileri, halkevleri, bunları silip attık hayatımızdan. Ne kadar büyük yanlış.”

Eserlerindeki beyazı ve mavisi İlhan Berk’in ve Ruhi Su’nun şiirlerine “Turan Erol beyazı ve mavisi” diye ilham kaynağı olmuş bir sanatçı Turan Erol. Türkiye’nin ve Fransa’nın verdiği burslarla üç yıl Fransa’da kalan Erol’un ünlü Lüksemburg Parkı çalışması bu dönemde ortaya çıkar. Aynı dönemde, hayran kaldığı Francisco Goya’nın Louvre Müzesi’ndeki “Solana Markizi portresi”nin kopyasını özel izinle yapar. Bu eser İstanbul Resim Heykel Müzesi Kopya Eserler Bölümü’nde bulunuyor.

Fransa yıllarında tanıştığı ve ekonomik zorluklar içinde yaşayan Fikret Mualla’nın ihtiyacını karşıyabilmesi için Türkiye’nin Paris Büyükelçiliği’ne Mualla’nın iki eserini satın aldıran da Turan Erol’dur. Türk resim tarihinde önemli yer edinmiş Erol’un şimdiye kadar görülmemiş eserlerinin yer alacağı sergiyi kaçırmamak gerekir diye düşünüyorum.

BİRLİKTE İKİ KOLEKSİYON

Armoni Sanat’ın kardeş kuruluşu Platform A’dan da bir haber vereyim. Armoni Sanat’ın diğer kurucu ortağı merhum Aynur Pehlivanlı ve eşi Faruk Pehlivanlı ile genç koleksiyoner çift Esra-Sualp Güneşçioğlu’nun özel koleksiyonlarındaki resim ve heykellerden oluşan sergi geçen cumartesi günü Platform A’da açıldı. Türk resim ve heykel sanatında yer edinmiş geçmişteki ve günümüzdeki önemli sanatçıların eserlerinden oluşan “Birlikte İki Koleksiyon” isimli sergiyi 15 Şubat’a kadar izleyebilirsiniz.