Pek severim bahar aylarını. Havalar ısınır. Güneş iyiden iyiye içinizi ısıtır. Evinizdeki bitkiler çiçeklenir. Pencerenizin önündeki ağacın dallarından, sabah alarmınızdan önce kuş sesleri yükselir. İnsanın içi sevinç dolar, iyilik dolar, enerjisi artar. Son birkaç gündür gelen haberlere bakacak olursak, sanki piyasanın da baharı gelmiş gibi.
Türkiye açısından kırk yıldır bitmek bilmeyen PKK, silah bıraktığını ilan etti. Şimdi eminim bu satırları okurken, etti etmesine de YPG’ye devretti diyenler olacaktır. Haklı da bulurum bu yorumu. Ama sonuçta manşet olarak bakıldığında olumlu ve umarım bu manşetin altı acılarla dolmaz yeniden.
Diğer yandan Trump’a bir sakinlik geldi, sanki kış gerginliği gitti, bugünlerde daha ılıman, daha makul düşünebiliyor gibi. Hem, Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilimin çözümü açısından, hem de tarifelerin ertelenmesi konusundaki tavrına bakacak olursak işler görece iyileşiyor diyebiliriz.
Makarayı başa sarıp hızlıca hatırlayalım:
ABD ile Çin arasında son dönemde yaşanan tarife gerilimi, küresel piyasalarda önemli dalgalanmalara yol açtı. ABD Başkanı Donald Trump, Çin'den ithal edilen ürünlere yönelik gümrük vergilerini artırma kararı aldı. Bu kapsamda, iğneden ipliğe neredeyse “ambargo” denilebilecek oranlarda ek vergiler getirildi.
Çin de geri durmadı. Bu karara misilleme olarak ABD'den ithal edilen tarım ürünlerine o da ek vergiler uygulayacağını açıkladı. Ayrıca, Çin hükümeti, ABD'nin bu adımını Dünya Ticaret Örgütü'ne (WTO) şikayet etti.
Fakat kazın ayağı öyle değildi. Nitekim ilk fiyatlamalar bu durumun böyle gitmeyeceğini fevri açıklamalarla geminin yürümeyeceğini ortaya koydu.
ABD borsalarında teknoloji hisseleri çöktü. Asya piyasalarında da benzer şekilde dalgalanmalar arttı; özellikle Çinli şirketlerin hisselerinde değer kayıpları görüldü.
Konuyu daha çok Çin üzerinden okuyor ve anlatıyorum ama dünyanın pek çok ülkesi ile tarife diye diye gırtlak gırtlağa geldi Trump.
Ezcümle ABD Başkanı da olsan iki kere düşünüp, bir kere konuşacaksın ki vitesi geriye takmak zorunda kalmayasın.
ABD, hafta başında Çin'e yönelik bazı yeni tarifeleri 90 gün erteleme kararı verdi. Belli ki ticaret savaşındaki tansiyonu bir miktar yumuşatma çabasında.
ABD'nin Çin'e uygulamayı planladığı tarifeleri ertelemesi, hem küresel ekonomi hem de Türkiye ekonomisi açısından önemli etkiler doğurabilir. Bu tür gelişmeler, özellikle dış ticarete ve finansal piyasalara duyarlı ülkeleri doğrudan etkiler.
ABD-Çin arasındaki ticaret savaşları, küresel büyümeyi yavaşlatan önemli faktörlerden biri olmuştu. Şu halde en azından 90 gün boyunca bir iyimserlik oluşabilir. Ama burada kötü haber belirsizliğin sürmeye devam edeceği. İyi haber ise alışacağız.
Tarife artışları, küresel tedarik zincirlerini de sekteye uğratıyordu. Erteleme sayesinde şirketler kısa vadede daha rahat plan yapabilir. Yeni tur yeni şans. Belki de “No more bets”
Talebin kırılması, hatta neredeyse bitmesiyle birlikte, arz tarafında bir yavaşlama gerçekleşti. Haliyle özellikle üretimde kullanılan değerli metal ve petrol tarafı hırpalanmıştı. Geçici de olsa bir düzelme olabilir.
Yani özetle “geçici” bir “iyileşme” durumundan bahsediyoruz.
Bize gelince; biz ve bizim gibi ülkeler bu tip rahatlamalardan kendine pay çıkarabilir. Daha büyük bir soluk çekebilir, akılcı bir yol haritası ile süreci kendi lehine çevirebilir.
Yani çevirebilirdi. Şu meşhur yapısal reformlar yapılmış olsaydı. Otuz beş yıl önce alınmış bir diploma, usulüne uygunsuz şekilde, yetkisiz birimlerce iptal edilmeseydi. Kırılgan olan ekonomi, yeniden bir güvensizlik ortamında, döviz talebi şoku yaşamasın diye bir buçuk yıl biriktirilmiş rezervler yakılmasaydı. Yabancı ürkütülüp kaçırılmasaydı. Olmasaydı… Yapılmasaydı… Vesaire, vesaire, vesaire…
Neyse ben en başa döneyim. İçimde yeşeren umutlar, evimde açan çiçeklerle bir kez daha fark ettim ki; bahar mutlaka gelir… Yeter ki; siz ağaçlardan şakıyan kuşlara kulaklarınızı tıkamayın.
