İnsanlık tarihinin, 20. yüzyılın en kanlı muharebelerinin yer aldığı Vietnam Savaşı üzerinden 50 yıl geçti. Bu ülkedeki savaş neredeyse 40 yıldır sürüyordu, önce Fransa sonra Amerikan emperyalizme karşı savaşa ABD silahlı kuvvetleri ve CIA 1960’lı yıllardan sonra katıldı.
30 Nisan 1975’te de tarihin en büyük kaçış operasyonuyla arkalarına bakmadan Vietnam’dan ayrıldılar. (Ders almadılar, yıllar sonra Afganistan’ı hatırlatayım).
Kuzey ve Güney diye ikiye bölünmüş ülkedeki yüz karası savaş suçlarını burada saymaya kalksak sayfalar yetmez. (MY LAİ katliamı inanılmaz bir savaş suçuydu.)
Zaten üzerinde o kadar çok konuşulup araştırılmıştır ki; belgeseller, kitaplar, yazılı ve sözlü anılar insanlığın unutmaması gereken belgelerdir.
Bu savaşın ilginç yanı her yerin cephe olmasıydı; gerillaların nereden çıkacağı belli değildi, ABD çaresizdi, bu yüzden savaşı komşu ülkelere de taşıdı.
ABD’nin savaşı yalanlar üzerine kuruluydu, bir gemisinin saldırıya uğradığını iddia ederek savaşı tırmandırır, sonra yalanlar savaş boyunca domino taşı gibi gelir.
ABD’nin soyu tükenmeyen savaş teorisyenleri de DOMİNO ETKİSİ diye bir teori geliştirmişlerdi. Buna göre, komünizm Rusya ve Çin’den sonra Çin Hindi Yarımadası’nı fethedecekti. ABD’de 1960’tan 1975’e kadar dört başkanın masasında da Vietnam sorunu hep ilk sırada yer aldı.
Savaşın iki baş suçlusu var.
Savunma Bakanlarından MC NAMARA ve Dışişleri Bakanlarından Henry Kissinger… (Bizde de hayranları olan Kissinger, ŞİLİ’de kanlı faşist darbeyi örgütleyen kişidir.)
Mc Namara’nın PENTAGON BELGELERİ adı altında yalanları ortaya çıkınca, ABD kamuoyunu adeta şoka girdi.
Vietnam dünya çapında savaş karşıtlığını büyüttü, 1968 gençlik hareketinin neredeyse ana nedenlerinden biri haline geliverdi.
Şu sloganı unutmuyorum mesela…
“HO HO HO Şİ MİNH, İKİ, ÜÇ DAHA FAZLA VİETNAM… ERNOSTO’YA BİN SELAM…”
Vietnam Savaşı’yla televizyon denen aletin iletişimin tahtına oturduğunu söyleyebiliriz, Batı medyası bu savaşa önem verince, hiçbir şey gizli kalmadı.
Bu savaşın bizim mesleğimiz açısından tarihsel önemi şu;
TV haberciliğinde devrim yaşandı, yepyeni kurgu ve yerinden anlatım tekniklerinin hayata geçirildiği yer Vietnam’dı.
SAVAŞ BİTİNCE NE OLDU?
ABD 12 yıl boyunca bu savaşta 60 bin askerini kaybetti, binlerce yaralısı vardı. Savaştan dönenler de geçirdikleri travmalarla ülkenin yıllar süren sorunu haline geldi.
Bugün Vietnam, Çin’in de etkisiyle ekonomisi güçlü bir Asya ülkesi. Ancak Trump’ın gümrük vergisi uygulamaları Vietnam’ı da zorlayacak.
ABD savaş sırasında bu ülkeye milyonlarca ton bomba attı. İnsanlar, ormanlar ve tarım arazileri zehirlendi. 50 yıl geçmiş olmasına rağmen Vietnam hala sağlık sorunlarıyla boğuşuyor, bazı bebekler sakat doğuyor, tarım alanları temizlenemiyor.
Şimdilerde Vietnam emperyalizmin yol açtığı yıkım nedeniyle bir açık hava müzesi.
Ülkenin her yerinde ABD saldırıları ve işkencelerinin izleri var. Müzeler bu acıları ziyaretçilerin yüzüne vuruyor.
Peki; bu ülkeyi en çok ziyaret edenler hangi ülkelerden diyeceksiniz… İlk sırada Amerikalılar var. Bir Amerikalı gezi defterine şuna benzer bir not düşmüş;
“Biz vurduk, yıkıldık. Onlar dimdik ayakta kaldı.”
