Perde Arkası

PKK’nın feshi ve silah bırakma süreci Meclis gündemine taşınıyor. İYİ Parti hariç Meclis’te bulunan bütün partilerin yer alacağı komisyon bu hafta çalışmaya başlayacak. İktidar temsilcilerine göre komisyonun süresi ve konusu sınırlı. Silah bırakma sürecini izleyip ihtiyaç duyulan yasalarla ilgili öneriler geliştirilecek, çalışmalar en geç yıl sonu tamamlanacak. Peki hangi yasalar çıkacak? Her şeyden önce sürecin hukuki alt yapısını oluşturacak, yani bu süreci yürütenleri koruyacak bir düzenleme gerekiyor. İkincisi silah bırakıp Türkiye’ye dönmeyi isteyen kişilerin gelişini sağlayacak bir “dönüş yasası” yapılmalı. AK Parti’de çıkacak yasalar için iki temel kritere dikkat edilmesi gerektiği ifade ediliyor. Birincisi yasalar terörle mücadeleyi zaafa uğratmamalı, ikincisi sadece PKK’yı değil, benzer terör örgütlerini de kapsayacak şekilde yapılmalı. AK Parti’de üst düzey bir yönetici çıkarılacak yasalarla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:

“Türkiye sadece PKK ile mücadele etmiyor. DEAŞ, FETÖ, DHKP-C gibi birçok örgüt var. Yapacağımız düzenlemeler her şeyden önce terörle mücadelede zafiyete yol açacak düzenlemeler olamaz. Bu duruma özel çıkacak yasalar da sadece PKK’yı değil silah bırakan, kendini fesheden tüm örgütleri kapsayacak, onların da bu kararı alması durumunda yararlanacağı şekilde hazırlanmalı. O nedenle PKK diye değil, ‘kendini fesheden örgüt’, ‘silah bırakan, bunun doğrulandığı kişiler şu kriterlerden yararlanır’ gibi tanımlamalar yapmalıyız. Düzenleme özendirici olmalı, yapıyorlarsa diğer örgütler de gelsin.”

KOMİSYON NEDEN 51 KİŞİ OLDU?

İktidarın “Terörsüz Türkiye” olarak ifade ettiği PKK’nın silah bırakma sürecini izleyip ihtiyaç duyulacak yasa önerilerini ele alacak Meclis Komisyonu uzun tartışmaların ardından 51 kişi olarak belirlendi. Meclis’teki araştırma komisyonundan ihtisas komisyonuna farklı birçok komisyon var. Komisyonlar niteliğine göre 17, 22, 31 ve 35 kişiden oluşuyor. Bu açıdan 51 kişilik komisyon bir ilk. Yine komisyonların hiçbirinde nitelikli çoğunlukla karar alınmıyor. Karar için komisyon üyelerinin yarısından bir fazlasının oyu yeterli oluyor. Cumhur İttifakı’nı oluşturan AK Parti ve MHP’li siyasetçiler bu tercihin nedenini, “Bu sorunu partiler üstü, Türkiye’nin meselesi olarak görüyoruz. Tüm partiler katılsın, endişelerini, önerilerini masada paylaşsın istiyoruz. Bunu istiyorsak da katılımcı sayısı, salt çoğunluk doğru olmazdı” sözleriyle anlatıyor. Bu bakış nedeniyle bir milletvekili ile temsil edilen partilere bir üye, üç partiden oluşan 21 kişilik Yeni Yol Partisi’ne de 3 üye verildiği, diğer partilerin de sandalye sayısına göre üyelerinin belirlendiği ifade ediliyor. İktidar temsilcileri, “Komisyon oluşumu teknik mesele. Kimse ‘komisyonun sayısı azdı, çoktu’, ‘bizi dışladılar’ diye tartışmadı. AK Parti’nin MHP ile birlikte kanun çıkarmasına engeli yok, ama toplumsal uzlaşı diyorsak, buyursun, herkes katkı versin. Biz sonuca odaklıyız” diyor.

CHP MASADAN KALKARSA NE OLACAK?

CHP, uzun tartışmaların ardından Meclis’te kurulacak komisyona üye verme kararı aldı. Kararda, komisyonun nitelikli çoğunlukla karar alacak olması etkili oldu. CHP Genel Başkanı Özgür Özel, katılımla ilgili eleştirilere, “CHP'nin olmadığı yerde denge kalmaz. Komisyona girmemiz, sürece meşruiyet kazandırmak değil, yanlışları önlemek için” yanıtını verdi. Komisyona demokratikleşme üzerinden mücadele etmek için gideceklerini anlatan Özel, “Bu mücadeleye olanak vermediler, başka bir şey yapmaya kalktılar; biz bu komisyona Katolik nikahı kıymıyoruz, bu da son derece net” diyerek gerekirse masadan da kalkabileceklerinin mesajını verdi. Komisyon çalışma esas ve ilkelerini ilk toplantıda belirleyecek. Ancak AK Partililer, ilerleyen süreçte masadan kalkan parti olsa dahi komisyonun kalan üyelerle çalışması gerektiğini söylüyor. AK Parti’de, “Komisyonda birçok tartışma yaşanabilir. CHP’nin kalkacağını düşünmüyoruz ama böyle bir durumda komisyon önüne koyduğu işleri yapmalı. Bunlar sürecin ihtiyacı, silah bırakma sürecinin kalıcı hale gelmesi için atılması gereken zorunlu adımlar olacak. Ülkenin güvenliğine, toplumsal barışa katkı sağlayacak adımları atmak tarihsel bir sorumluluk” deniliyor.

KOMİSYON ÖCALAN’LA GÖRÜŞEBİLİR Mİ?

AK Parti ve MHP’ye göre komisyonun konusu tamamen PKK’nın fesih ve silah bırakma süreciyle ilgili olacak. Komisyon silah bırakma sürecini takip edecek, sürecin ihtiyaç duyduğu yasal düzenlemeler yapılacak, silah bırakanların topluma entegrasyonu, rehabilitasyonu gibi konularda öneriler geliştirecek. Komisyonun bu hazırlıkları yaparken konuyla ilgili çeşitli sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerini, hukukçular ve akademisyenleri dinleyebileceği ifade ediliyor. Komisyon’un, Bahçeli’nin ifadesiyle “PKK’nın kurucu önderi” Abdullah Öcalan’la da görüşebileceği iddia ediliyor. AK Partili bir siyasetçi bunun mümkün olduğunu belirterek, “Komisyonda böyle bir teklif gelebilir. İhtiyaç duyulursa, komisyon kabul ederse Öcalan’la da görüşülebilir” dedi. Böyle bir karar alınırsa komisyondan bir heyetin belirlenip İmralı Cezaevi’ne gidebileceği ifade ediliyor.

CHP’NİN ZOR KOMİSYON KARARI VE İKNA ETMESİ GEREKEN ÜÇ CEPHE

CHP, parti kurullarında yapılan uzun tartışmaların ardından Meclis’te kurulan süreç komisyonuna üye verme kararı aldı. Ancak önünde zorlu bir süreç var. Cumhurbaşkanı adayı tutuklanan, neredeyse her hafta bir belediyesine operasyon yapılan CHP, hem yaşananlara büyük öfke duyan kendi seçmenini tutmak hem de seçimi kazanmak için gereken Kürt oylarını kaybetmemek istiyor. Sürecin “Erdoğan’ın iktidarını uzatmak” amacı taşıdığı düşünülse de partinin tarihsel tutarlılığı içinde Kürt sorununun çözümü için atılacak bir adımın dışında kalamayacağı ifade ediliyor. CHP açısından bir sorun da son seçimlerde ciddi destek aldığı milliyetçi seçmenin uzaklaşma ihtimali. Komisyonda görev yapacak CHP’li bir milletvekili, “Tüm kesimlere güvence verecek bir tutum içinde olmamız gerekiyor. Yönetilmesi zor ama imkansız olmayan bir süreç. Kolay olanı masaya oturmamaktı. Biz zor olanı seçiyoruz” dedi.

AK PARTİ KURULUŞ YILDÖNÜMÜ

AK Parti 14 Ağustos’ta 24. kuruluş yıldönümünü kutlamaya hazırlanıyor. Program henüz belli olmadı ancak Ankara’da, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılacağı bir etkinlik sürpriz olmayacak. Kulislere göre 24 yaşına girecek olan AK Parti’nin kuruluş yıldönümü programı yeni katılımlara sahne olacak. Gelecek Partisi’nin kurucuları arasında bulunan ve geçtiğimiz haftalarda partilerinden istifa eden Selim Temurci, İsa Mesih Şahin ve Doğan Demir’in AK Parti’ye katılabileceği iddia ediliyor. Ancak iddialar bu isimlerle sınırlı değil. İYİ Parti ve bağımsız milletvekillerinden başka katılımlar da olabileceği konuşuluyor. Muhalefet partilerinde bulunan bazı belediye başkanlarının da yine kuruluş yıldönümü etkinliklerinde AK Parti rozeti takacağı konuşuluyor. Bu katılımların 24 yıldır iktidarda bulunmasına karşın AK Parti’nin hala çekim merkezi olduğu mesajı vereceği kaydediliyor.

KABİNE DEĞİŞİKLİĞİ İÇİN YENİ TARİH

Bitmeyen Kabine değişikliği iddiaları için yeni bir tarih daha konuşuluyor. Meclis’in açılacağı 1 Ekim sürecinde değişiklik bekleyenlere, “Kabine değişirse tarihi 2026 yılı başı olur” diyenler eklendi. Bu görüşü savunanlar, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın daha önce de seçime 2 yıl kala Kabine değişikliği yaptığına dair örnekler veriyor. “Bir değişim olacaksa ki olması kuvvetlendi, yapılan değişim ile bir seçim kabinesi oluşur” diyor.